Sandomierz-Zamek

Zamek królewski w Sandomierzu – wzniesiony na skarpie wiślanej w Sandomierzu przez Kazimierza III Wielkiego, rozbudowany w XVI w.; od 1986 na zamku mieści się Muzeum Zamkowe w Sandomierzu.

Zamek królewski położony był w drugiej połowie XVI wieku w powiecie sandomierskim województwa sandomierskiego. W czasach Rzeczypospolitej Obojga Narodów w Sandomierzu mieściła się kasa szafarzy podatków dla Małopolski. Sandomierz uzyskał prawo składu w 1286 roku.

Nie wiadomo, czy gród został zdobyty podczas najazdu litewskiego w 1349 roku, jednak tuż potem król Kazimierz Wielki polecił zbudować na miejscu dawnego grodu nowy murowany zamek obronny. Z tej fazy do dzisiaj pozostał jedynie ślad w postaci fundamentów ośmiobocznej wieży od strony miasta wraz z fragmentem przylegającego do niej budynku; przyziemie tej wieży jest najstarszą widoczną dziś częścią zamku. Być może już wtedy mury zamku połączono z miejskimi murami obronnymi Sandomierza. Kazimierz Wielki był na zamku w Sandomierzu 18 razy i łącznie spędził na nim 25 miesięcy.

Prawdopodobnie to właśnie na zamku w 1389 król Władysław Jagiełło przyjął hołd lenny z ziem Nowogrodu Wielkiego od swojego brata Lingwena.

W 1478 roku żona króla Kazimierza Jagiellończyka, królowa Elżbieta Rakuszanka, urodziła na zamku córkę Barbarę. W 1480 roku starosta Rafał Jakub Jarosławski podjął decyzję o rozbudowie zamku. Gotycki budynek stojący od strony Wisły przedłużono w kierunku zachodnim, gdzie wzniesiono wieżę narożną tzw. „kurzą nogę”. Zbudowano wtedy także mur biegnący od „kurzej stopy” na północ. Budynek południowy przedłużono też w kierunku wschodnim, także na jego końcu budując niewielką wieżę narożną. Ówczesną gotycką zabudowę opisuje inwentarz z 1510 roku wymieniający na terenie zamku: bramę ze zbrojownią, dom naprzeciw Wisły (czyli budynek południowy), dom kamienny z kaplicą i izbą podstarościego.